رمزواره های نصیری در کتاب الهدایة الکبری
رمزوارههای نصیری در کتاب الهدایة الکبرى
عمیدرضا اکبری
علی عادل زاده
چکیده:
امروزه تحقیقات متعددی جایگاه ویژه حسین بن حمدان خصیبی (م ۳۴۶ق یا ۳۵۸ق) را در شکلگیری و انسجام فرقه غالی نصیریه نمایانده، و از آرای غالیانه او در آثار سریاش بحث کردهاند. ولی خصیبی در الهدایة الکبری عقاید نصیری را -مگر در بحث بابیت- کمتر به تصریح بیان داشته، و همین موجب شده برخی این اثر را پیراسته از غلو بدانند. نوشته پیش رو با بررسی تطبیقی میان روایات الهدایة و دیگر آثار نصیری، پاسخگوی این پرسش است که آیا عقاید نصیری خصیبی در الهدایه نمود یافته است؟ در مقاله ضمنِ بیانِ مشابهتهای گسترده میان الهدایة و آثار اختصاصی خصیبی مانند الرسالة الرستباشیة، عقایدی چون ندای الوهیت امیرالمؤمنین (ع)، نامیرایی امامان، الوهیت شاهان ایران، حلول و تناسخ، خصوصاً در بخش مربوط به امامان در الهدایة نشانهیابی و رمزگشایی شده است. عمومی بودن کتاب الهدایه زمینه این پردهپوشی نسبی مؤلف بوده است. همچنین این پژوهش جایگاه روایات غیر غالیانه الهدایة را بیشتر تبیین میکند.