تأملی درباره برخی دعاوی پیرامون اعجاز علمی قرآن
در این که قرآن معجزه است تردیدی نیست؛ اما در عصر حاضر موارد متعددی به عنوان معجزات علمی قرآن مطرح می شود که غالب آنها نادرست است و با زبان قرآن و تفسیر صحیح آن مطابقت ندارد.
یک نمونه:
«تا ۱۰۰ سال پیش، شبهه رایج منکران و ملحدان این بود که چرا قرآن در آیه عنکبوت، ضمیر مونث برای عنکبوت آورده! در حالیکه لفظ عنکبوت مذکر است! و قرآن را متهم به تحریف و خطا میکردند! ولی پروردگار اراده کرد معجزه ای بیاورد، نشانه ای برای تقویت قلب مومنان و ذلت کافران. علم ثابت کرد که فقط عنکبوت ماده میتواند از تار لانه بسازد، در حالیکه عنکبوت مذکر (نر) از تارهای خود فقط برای جابجایی بین اماکن استفاده میکند و قادر به ساختن لانه نیست و اگر قرآن از ضمیر مذکر برای عنکبوت استفاده میکرد، آیه از نظر علمی خطا و اشتباه بود. بعلاوه مشخص شد سستی خانه اش علاوه بر تارهای نازک آن علت دیگری هم دارد: عنکبوت ماده (بیوه سیاه) بعد از به دنیا آوردن فرزندان، عنکبوت نر را میکشد و میخورد و فرزندان هم بعد از اینکه بزرگ شدند، مادر خود را میکشند و به خارج از خانه میاندازند!! خانواده عجیبی است... از بدترین و ست ترین خانواده ها به معنای واقعی... و چه زیبا و حکیمانه است تمثیل های قرآن.»
ردّ:
کجا و در بین چه کسانی این شبهه رایج بوده است؟! بر خلاف ادّعای نویسنده لفظ «العنکبوت» مذکّر نیست بلکه غالباً به صورت مؤنث به کار می رود و کاربرد مذکّر آن کمتر است!
ابن منظور لغت شناس مشهور می نویسد: «العَنْکَبُوتُ: دُوَیْبَّة تَنْسُجُ ... ، مؤَنثة، و ربما ذُکِّرت فی الشعر؛ ... قال الفراء: العَنْکَبُوت أُنثى، و قد یُذَکِّرها بعض العرب ... قال: و التأْنیث فی العنکبوت أَکثر ... قال المُبَرِّدُ: العَنْکَبُوتُ أُنثى، و یذکَّر ...» (لسان العرب ؛ ج1 ؛ ص632)
زبیدی نیز می نویسد: «العَنْکَبُوت مُؤَنَّثة و قد تُذَکَّرُ و عِبارة الأَزْهَرِیّ: و رُبَّمَا ذُکِّر فی الشعر ...» (تاج العروس من جواهر القاموس ؛ ج2 ؛ ص268)
بنابراین کاربرد آن در قرآن به صورت مؤنث، کاملاً مطابق با زبان رایج است و نه شبهه ای در این باره وجود داشته و نه اعجازی در این کاربرد است!
البته اصل این ادّعا هم که عنکبوت نر لانه نمی سازد و تا صد سال پیش این را نمی دانستند؛ محلّ تأمل است و صحّت و سقمش را باید از جانورشناسان جویا شد.