آثار

موضوعات مختلف دینی به ویژه اعتبارسنجی احادیث و گزارش‌های تاریخی

آثار

موضوعات مختلف دینی به ویژه اعتبارسنجی احادیث و گزارش‌های تاریخی

آثار


بایگانی
آخرین نظرات

آیت الله بهجت گفته است:

«اگر مساله ی استعمال لفظ در بیش از یک معنا حل شود، خیلی از مطالب آیات و روایات حل می شود. درباره ی الله الصمد در روایت آمده است که: علی خمسة اوجه؛ صمد پنج معنا دارد. یعنی تمام آن معانی مراد است، معانی ای که جامع مشترک هم ندارند، مانند: الصمد، المصمود الیه فی الحوائج؛ و الصمد، الذی لا جوف له.» (در محضر آیت الله بهجت، نکته 473)

نقل ایشان درست نیست؛ متن روایت چنین است: «الصَّمَدُ خَمْسَةُ أَحْرُفٍ» = صمد پنج حرف دارد؛ سپس هر هر یک از حروف آن (الف، لام، صاد، میم، دال) شرح داده شده است. (نک: التوحید ؛ ص92، شیخ صدوق، جامعه مدرّسین، چاپ اوّل)  

ببین تفاوت ره از کجا است تا به کجا!

درباره سند و متن این روایت و ارتباط آن با حقائق التفسیرِ سلمی، تحقیق مفصّلی ارائه شد:

http://alasar.blog.ir/1396/04/04/tohid-sollami

نظرات  (۳)

ظاهرا مقصود حضرت آیت الله بهجت رحمه‌الله این روایت شریفه ذیل یا روایتی مشابه آن است که در آن پنج معنا برای «الصمد» ذکر شده، هرچند عبارت «علی خمسة اوجه» در آن نیامده است. که احتمالا در منبع مورد مطالعه ایشان بوده. <!-- p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; direction:rtl; unicode-bidi:embed; font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} span.MsoFootnoteReference {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; vertical-align:super;} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-ascii-font-family:"Traditional Arabic"; mso-hansi-font-family:"Traditional Arabic"; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} --> <!-- p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; direction:rtl; unicode-bidi:embed; font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} span.MsoFootnoteReference {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; vertical-align:super;} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-ascii-font-family:"Traditional Arabic"; mso-hansi-font-family:"Traditional Arabic"; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} -->

قَالَ الْبَاقِرُ ع حَدَّثَنِی أَبِی زَیْنُ الْعَابِدِینَ عَنْ أَبِیهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: الصَّمَدُ الَّذِی لَا جَوْفَ لَه‏ وَ الصَّمَدُ الَّذِی قَدِ انْتَهَى سُؤْدَدُهُ وَ الصَّمَدُ الَّذِی لَا یَأْکُلُ وَ لَا یَشْرَبُ وَ الصَّمَدُ الَّذِی لَا یَنَامُ وَ الصَّمَدُ الدَّائِمُ الَّذِی لَمْ یَزَلْ وَ لَا یَزَالُ. (توحید صدوق، ص٩٠)

اساسا دقت داشته باشید که عدم الوجدان دلالت بر عدم الوجود نمی‌کند. با یک مطالعه و تحقیق مفصل یا مختصر نمی‌توان حکم کرد که فلان حدیث وجود ندارد. قطعا حدیث (الصمد خمسة احرف) مورد نظر ایشان نبوده است؛ چون ایشان در صدد بیان معانی مختلفی هستند که برای لفظ «الصمد» شده و نمونه‌اش هم حدیثی است که در بالا ذکر شد.

<!-- p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; direction:rtl; unicode-bidi:embed; font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} span.MsoFootnoteReference {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; vertical-align:super;} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-ascii-font-family:"Traditional Arabic"; mso-hansi-font-family:"Traditional Arabic"; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} -->
پاسخ:
عدم الوجدان با شرایطش دلالت بر عدم الوجود دارد؛ مثلاً اگر در یک اتاق به دقّت بگردیم و صندلی پیدا نکنیم میگویی در اتاق صندلی وجود ندارد. همین چنین اگر در منابع حدیثی معتبر که بر خلاف تصوّر افراد ناآگاه آن چنان گسترده و نامحدود نیست، با دقّت بگردیم حکم به عدم وجود می شود.

عبارت آقای بهجت واضح است: «درباره ی الله الصمد در روایت آمده است که: علی خمسة اوجه؛ صمد پنج معنا دارد» و این ارتباطی با آن چه شما آوردید و در متن بنده هم اشاره شده؛ ندارد و از آن گذشته در آن پنج معنا هم ذکر نشده بلکه بیشتر است:

قَالَ الْبَاقِرُ ع‏ کَانَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَنَفِیَّةِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ یَقُولُ- الصَّمَدُ الْقَائِمُ بِنَفْسِهِ الْغَنِیُّ عَنْ غَیْرِهِ وَ قَالَ غَیْرُهُ‏ الصَّمَدُ الْمُتَعَالِی عَنِ الْکَوْنِ وَ الْفَسَادِ وَ الصَّمَدُ الَّذِی لَا یُوصَفُ بِالتَّغَایُرِ.

قَالَ الْبَاقِرُ ع‏ الصَّمَدُ السَّیِّدُ الْمُطَاعُ الَّذِی لَیْسَ فَوْقَهُ آمِرٌ وَ نَاهٍ.

قَالَ: وَ سُئِلَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ زَیْنُ الْعَابِدِینَ ع عَنِ الصَّمَدِ فَقَالَ‏ الصَّمَدُ الَّذِی لَا شَرِیکَ لَهُ وَ لَا یَئُودُهُ حِفْظُ شَیْ‏ءٍ وَ لَا یَعْزُبُ عَنْهُ شَیْ‏ءٌ.

قَالَ وَهْبُ بْنُ وَهْبٍ الْقُرَشِیُّ قَالَ زَیْدُ بْنُ عَلِیٍّ زَیْنِ الْعَابِدِینَ ع‏ الصَّمَدُ هُوَ الَّذِی‏ إِذا أَرادَ شَیْئاً قَالَ‏ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ‏ وَ الصَّمَدُ الَّذِی أَبْدَعَ الْأَشْیَاءَ فَخَلَقَهَا أَضْدَاداً وَ أَشْکَالًا وَ أَزْوَاجاً وَ تَفَرَّدَ بِالْوَحْدَةِ بِلَا ضِدٍّ وَ لَا شَکْلٍ وَ لَا مِثْلٍ وَ لَا نِدٍّ.

آقا بهجت، خوب بودن
  • امین ایزدی کوشککی
  • سلام علیکم. مرحبا بر شما که مرعوب شخصیتها نیستید و تبلیغات راست و دروغ درمورد آنها شما را از تحقیق باز نمیدارد. اینجانب اگرچه فعلا درکل با شما اختلاف فکری شدیدی دارم، اما شجاعت علمی، بردباری در  تتبع، و موشکافی در تحقیق را در آثار شما دیدم و بسیار پسندیدم و میستایم. خدا به شما توفیق افزون دهاد
    پاسخ:
    و علیکم السلام و رحمه الله 
    خیلی ممنون از لطف شما
    خدا به شما توفیق روزافزون دهد و همه ما را بر کلمه حق جمع کند و اختلافات را از میان بردارد.
    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
    تجدید کد امنیتی