شیخ حسنعلی نخودکی و اعتقاد به جبر

علی مقدادی درباره پدرش حسنعلی نخودکی چنین می نویسد: «حضرت شیخ رحمة الله علیه می فرمودند: هر که در اوّل جبر، گبر و هر که در آخر نه جبر، گبر؛ چون که تا جبر به علم است گبری آورد و چون شهود شود، ایمان شود.» (نشان از بی نشان ها، ج2، ص244، نشر جمهوری، تهران، چاپ بیست و دوم)

فرق گذاشتن میان علم و شهود چه وجهی دارد؟! اگر شهود بر خلاف علم است، جهل و خرافه و توهّم است و ارزشی ندارد! درست مانند این است که کسی بگوید اگر با علم بگوییم خدا دو تا است، کفر است و اگر با شهود بگوییم خدا دو تا است، ایمان است!! از امام رضا علیه السّلام روایت شده است که فرمود: «الْقَائِلُ بِالْجَبْرِ کَافِرٌ» =کسی که به جبر معتقد است کافر است. (عیون أخبار الرضا علیه السلام ؛ ج‏1 ؛ ص124)